Sanat, Sanat İçin midir? Sanat Toplum İçin midir?
Sorusuna yanıt arıyorsanız sanatçı/zanaâtçı arasındaki ayrım ile farklı açıdan bakın…
“Sanat Sanat İçin mi dir?” düşüncesini tartışanlar yine sanatçıların ta kendileridir aslında. Bununla birlikte Sanat, kendi kavramsal ve teknik değerlerinin dışında ne başka düşünceleri göz önüne alır ne de, başka bir amaca yönelir; Olurda başka bir eğilim gösterirse o zaten sanat değildir. Bu yüzden sanat toplumsal, kişisel veya herhangi başka bir sorundan ziyade estetik olanı ve iyiyi yaratmak için vardır. Bu görüşe katılanlar için gelin bir de sanat, sanatçı ve zanaâtçı ne demek bir göz atalım!
SANAT İÇİN SANAT (I’art pour I’art)
Sanat Nedir?
Kelime anlamı duygu, düşünce ve ruh halinin dışarı vurulduğu anda ortaya çıkan esere sanat denir. İlk olarak Aristoteles tarafından kullanılan mimesis kavramı, Aristoteles’in “sanat taklittir” ifadesiyle bilinmektedir. Resim ne kadar gerçeği yansıtmış, görüleni aktarmış olsa da ressamın kendi yorumu ve el becerisi dahilinde gelişmiştir. Hangi araçla elde edilirse edilsin, resim kalıcı bir görüntüdür. Resmin gerçekliğini oluşturan kararlılık; sonucu değiştirmemekle birlikte, sanatçının kendi iradesine kalmış bir durumdur. Sanat için sanat ifadesi ise bu durumu desteklemektedir, sanatçının kendi iradesi ve düşüncesi sanatını ne şekilde ve kimlerin için ürettiği sadece sanatçıya kalmış bir durumdur.
Sanatçı Kimdir?
Antik dönemden günümüze kadar gelen süreçte insanlar hep bir resmetme, görselleştirme ve kanıtlama amacında olmuşlardır. Mağara duvarlarına bakıldığında, çizilen resimleri tekniğin başlangıcı ve üretimin doğuşu olarak kabul edersek, insanoğlunun günümüze gelene kadar sürekli üretmeye açık olduğunu görmemiz mümkündür. Tüm teknik alanlarda olduğu gibi imgelerin üretimi de zamanla değişime uğramış ve tarihteki değişimler gibi yeninin ortaya çıkmasıyla eski gözden kaybolmuştur. İnsanoğlunun temelinde, görüleni olduğu gibi aktarma isteği yatmaktadır. Bunun için tüm resmetme tekniklerinin altında görüntüyü gerçekçi yansıtma arzusu bulunmaktadır. Fakat sanatçı, dünyayı herkesten farklı gören, farklı görüş açıları olan ve gördüğünü olduğu gibi veya olmasını istediği gibi yansıtan kişidir.
Sanatçı ve Zanaâtçı Arasındaki Farklılıklar
Sanat için sanat tanımlaması burada kendini belli etmektedir, sanatçılar sanatı sanat uğruna zanaâtçılar ise sanatı kazanç elde etmek için yaparlar. Örneğin; bir takı ustası veya marangoz sanatını para veya bir kazanç için icra ederken bir ressam sanatını duyurmak sanatı kazandırmak için üretimler yapar. Sanat için sanat terimi zanaâtçı kesime uymayan bir tanımlamadır.
Sonuç olarak zanaâtkarlar gündelik hayatın sorunlarına yanıt verebilecek ürünler üretirken, sanatçılar ise yapıtları ile yaşadıkları çağın ilerisi görebilen aydınlar olarak sanat tarihine adını yazdıranlardır.